ارتباطات فرهنگی بین ایران و افغانستان به دلایل عوامل تاریخی، زبان مشترک و مرزهای مشترک بین این دو کشور، بسیار نزدیک و متقابل است. این کشور از نظر فرهنگی و تاریخی با دو تنوع بسیار زیاد و این موضوعات در زمینههای مختلف از جمله ادبیات هنر، موسیقی و آداب و رسوم قابل مشاهده است.زبان فارسی که در ایران یکی است، در زبان فارسی نیز به عنوان زبان رسمی تلقی میشود و این امر باعث میشود که ارتباطات فرهنگی بین این دو کشور بیشتر شود. همچنین، اشتراکات تاریخی و مذهبی نیز نقش مهمی در ارتباطات فرهنگی بین ایران و افغانستان دارند. با این حال، میتوان گفت که ارتباطات فرهنگی بین این دو کشور نیز تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی قرار دارد. تغییرات سیاسی و اقتصادی در هر یک از این دو کشور میتوانند تأثیری بر روابط فرهنگی داشته باشند. به طور کلی، ارتباطات فرهنگی بین ایران و افغانستان به عنوان دو کشور همسایه و با توجه به اشتراکات تاریخی و فرهنگی، مهم و متقابل است و این ارتباطات میتواند به تبادل فرهنگی و توسعه همکاریهای فرهنگی بین این دو کشور کمک کند.با این تفاسیر در چند سال نشانه هایی از حرکت رو به رشد علمی-پژوهشی در کشور افغانستان دیده می شود و تمایل به تحصیلات تکمیلی در بین دانشجویان و پژوهشگران کشور افغانستان در مقایسه با چند سال گذشته در حال افزایش است.
با توجه به نابسامانی های سیاسی در کشور افغانستان، تحصیلات تکمیلی در افغانستان نیز مانند سایر کشورهای دنیا روندی است که به دانشجویان فرصت میدهد تا بعد از دریافت مدرک کارشناسی، تحصیلات خود را در سطح بالاتر ادامه دهند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی میتوانند پس از گذراندن کلاسهای دوره تحصیلات تکمیلی، دریافت مدرک کارشناسی ارشد، دکتری و یا پژوهشهای پسا دکترا را مد نظر قرار دهند.تحصیلات تکمیلی در افغانستان در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی معتبری ارائه میشود. برنامههای تحصیلات تکمیلی عموماً شامل درسهای تئوری، کارگاهها، پروژههای تحقیقاتی و مطالعاتی در زمینه تخصصی دانشجو میباشد. در زمینه تحصیلات تکمیلی دانشجویان افغانستان میتوانند در رشتههای مختلف از جمله دانشگاهی علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، مهندسی، دامپزشکی، زراعت و منابع طبیعی، بهداشت و پزشکی، داروسازی، ادبیات و علوم اسلامی تحصیل کنند.بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در افغانستان انتخاب میکنند که پس از دریافت مدرک دکتری در مؤسسات آموزش عالی به عنوان اساتید و محققان مشغول به فعالیت شوند. در حال حاضر، تعداد زیادی اساتید و محققان افغانستانی با پروژههای تحقیقاتی و پژوهشی در حوزههای مختلف فعالیت میکنند و به توسعه دانش و فناوری کشور کمک میکنند.
لازم به ذکر است که وضعیت تحصیلات تکمیلی و پروژههای پژوهشی در افغانستان با چالشهایی مواجه است. عواملی مانند فقدان تاسیسات و امکانات مناسب، کمبود تجهیزات و منابع، ناکافی بودن بودجه تحقیقات و پشتیبانی و عدم توانمندی در تربیت نیروهای متخصص تحقیق و توسعه، از جمله مشکلاتی هستند که برنامههای پژوهشی در افغانستان را تحت تاثیر قرار میدهند. برای بهبود این وضعیت، دولت و جوامع علمی و تحصیلاتی در حال بکارگیری تلاشهای فراوان هستند.در کل، پروژههای پژوهشی در افغانستان با هدف بهبود دانش، فناوری و توسعه کشور انجام میشوند. این پروژهها ممکن است در حوزههای مختلفی شامل کشاورزی، بهداشت و درمان، فناوری اطلاعات، محیط زیست، اقتصاد و رفاه اجتماعی، به عنوان مثال، انجام شوند. با این پروژهها، علاوه بر تولید دانش، نیازها و چالشهای کشور در بخشهای مختلف شناسایی و راهکارهایی برای حل آنها ارائه میشود.
علاوه بر پروژههای پژوهشی، در افغانستان نیز عملیات نگارش پایاننامه و رساله برای حصول درجه تکمیلی و ارتقای تحصیلات بالاتر انجام میشود. این نوشتهها توسط دانشجویان در حوزههای مختلف صورت میگیرد و عمدتاً بر اساس شیوهنامهها و دستورالعملهای دانشگاهها یا مؤسسات آموزشی مربوطه تدوین میشود.پایاننامه و رساله در افغانستان به عنوان یک پروژه پژوهشی، تحلیلی و علمی محسوب میشود و نیازمند تحقیق و بررسی عمیق در حوزه مورد نظر است. این نوشتهها باید به روش علمی و با استفاده از منابع معتبر و بهروز تنظیم شوند. برای تحقیقاتی که تحت نظارت دانشگاهها و مؤسسات آموزشی انجام میشود، ممکن است دانشجویان موظف به جمعآوری دادهها، انجام آزمایشها و تحلیلهای آماری باشند. همچنین، نوشتن یک پایاننامه یا رساله نیازمند تعریف مسئله پژوهش، تحلیل و بررسی مروری از ادبیات موضوع مورد بحث، ارائه روشهای تحقیق، بحث در نتایج و یافتهها و ارائه پیشنهادات و توصیههای عملی است.در افغانستان، دسترسی به منابع و منابع آموزشی در برخی موارد ممکن است محدود باشد، اما با وجود این چالشها، دانشجویان و پژوهشگران در حال تلاش برای ارتقای سطح دانش و تحقیقات در افغانستان هستند. البته، تلاشها برای ارتقای تحقیقات و توسعه دانش و فناوری در این کشور همچنان نیازمند پشتیبانی و سرمایهگذاری بیشتر است تا بتوان به طور کامل از پتانسیلها و منابع موجود در افغانستان استفاده کرد.
در این راستا موسسه علمی- فرهنگی آرتاپژوهش با توجه به ارائه خدمات به دانشجویان سراسر کشور ایران، در چند سال اخیر تعاملات خود را با دانشجویان کشورهای همسایه از جمله افغانستان افزایش داده و به دانشجویان و پژوهشگران این کشور خدمات مختلفی از جمله آموزش نرم افزار، آموزش پایان نامه نویسی، آموزشی مقاله نویسی، خدمات تحلیل آماری(خصوصا تحلیل آماری تیزس ماستری و دکتورا) ارائه نموده است. از این رو مفتخر هستیم تا خدمات آموزشی خود را از طریق وب سایت موسسه و همچنین کانال آپارات این موسسه خدمت شما پژوهشگران کشور افغانستان ارائه دهیم.